بازوی پژوهشی مجلس گزارش داد؛
جزئیات خط فقر درمناطق شهری و روستایی، رشدخط فقردراستانها چقدر است؟
به گزارش ارتباط با مشتری خط فقر در بهار ۱۳۹۷ نسبت به بهار ۱۳۹۶ در مناطق مختلف كشور بین حدود ۹ تا ۱۱ درصد رشد داشته و این رشد برای تابستان ۱۳۹۷ نسبت به تابستان ۱۳۹۶ به حدود بین ۲۲ تا ۲۵ درصد رسیده است.
به گزارش ارتباط با مشتری به نقل از مهر، مركز پژوهش های مجلس در گزارشی به بررسی «برآورد خط فقر در ۶ ماهه نخست سال» پرداخت كه نشان از كاهش قابل توجه قدرت خرید خانوار دارد. درحالی كه در بهترین حالت درآمدهای خانوار در تابستان ۱۳۹۷ نسبت به بهار ۱۳۹۷ ثابت مانده است، خط فقر مطلق برای یك خانوار چهار نفره در شهرستان تهران، ۳۰۰ هزار تومان افزایش یافته كه این رقم برای فقرا رقم قابل ملاحظه ای است و ضرورت توجه به سیاست های حمایتی را می رساند.
«فقر مطلق» را می توان ناتوانی در كسب حداقل استاندارد زندگی تعریف كرد. همین طور «فقر مطلق» عدم دسترسی به حداقل های معیشت در جامعه را بررسی نموده و تحت تأثیر توزیع درآمد در جامعه نیست.
خط فقر ماهیانه شهرستان تهران ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان شد
بر اساس جدول مذكور، بالاترین خط فقر ماهیانه برای شهرستان تهران به دست آمده كه در سال ۱۳۹۵ برای یك خانوار چهار نفره دو میلیون و ۷۶ هزار تومان محاسبه شده و در تابستان ۱۳۹۷ در حدود دو میلیون و ۷۲۸ هزار تومان برآورد شده است. نكته قابل توجه آنكه خط فقر تهران تنها در تابستان ۱۳۹۷ نسبت به بهار ۱۳۹۷، در حدود ۳۰۰ هزار تومان برای یك خانوار چهار نفره افزایش داشته كه این سوژه می تواند نشان دهنده قرار گرفتن افراد بیشتری در زیر خط فقر در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال های قبل باشد.
سرانه خط فقر؛ یك میلیون و ۵۰ هزار تومان
با توجه به اینكه فقرا، نسبت به سایر افراد جامعه، سهم بیشتری از هزینه های خودرا به گروه خوراكی تخصیص می دهند، پیش بینی میگردد با عنایت به رشد قابل توجه شاخص قیمت برخی گروه ها (نظیر گروه خوراكی) در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال های گذشته، خط فقر باز در ادامه سال ۱۳۹۷ با مقدار رشد بیشتری روبرو باشد. همین طور خط فقر معادل با شهریور ماه ۱۳۹۷ باز محاسبه شد كه برای شهرستان تهران، مقدار سرانه آن حدود یك میلیون و ۵۰ هزار تومان و برای خانوار چهار نفره حدود ۲ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان برآورد شده است.
بعد از تهران، با اختلاف نسبتاً زیادی (در حدود ۹۰۰ هزار تومان برای یك خانوار چهار نفره) هشت شهرستان بزرگ كشور كه جمعیت بالای یك میلیون نفر دارند، قرار گرفته اند. در این شهرستان ها، خط فقر در تابستان ۱۳۹۷، یك میلیون و ۸۱۰ هزار تومان برای خانوار چهار نفره برآورد شده كه نسبت به بهار ۱۳۹۷، افزایشی در حدود ۲۰۰ هزار تومان داشته است. باید توجه داشت كه ۲۰۰ هزار تومان افزایش در هزینه سبد خط فقر، برای فقرا رقم بسیار قابل توجهی است چونكه به صورت معمول مشاغل این گروه های درآمدی در دسته مشاغل با بهره وری پایین و با درآمد ثابت قرار دارد كه به سختی افزایش درآمد در آنها رخ خواهد داد.
رشد ۲۵.۸درصدی خط فقر در ۱۹ استان و شهرستان
همچنین بیشترین نرخ رشد خط فقر در تابستان ۱۳۹۷ نسبت به تابستان ۱۳۹۶، در استان های مركزی، آذربایجان غربی، كردستان، بوشهر، هرمزگان، گیلان، اصفهان، همدان، زنجان، قزوین، مازندران، گلستان، لرستان، سمنان، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان و شهرستان تبریز، شهرستان اصفهان و شهرستان اهواز كه در رده سوم رقم خط فقر قرار دارند، رخ داده است. خط فقر برای استان های موجود در این خوشه در تابستان ۱۳۹۷ به یك میلیون و ۴۸۹ هزار تومان رسیده كه رشد ۲۵.۸ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته است.
اختلاف معنادار خط فقر مناطق روستایی و شهری
خط فقر در مناطق روستایی اختلاف معناداری با مناطق شهری دارد. بیشترین خط فقر برای مناطق روستایی تهران و البرز به دست آمده كه برای تابستان ۱۳۹۷، یك میلیون و ۵۷۸ هزار تومان برآورد شده است. پس از آن مناطق روستایی زنجان، كرمانشاه، اصفهان، قم و قزوین با اختلاف قابل توجهی (۵۳۹ هزار تومان برای خانوار چهار نفره) قرار دارند.
نكته قابل توجه درباب مقایسه خط فقر روستایی و شهری آن است كه خط فقر روستایی در تمامی خوشه ها در تابستان ۱۳۹۷ نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد بیشتری را نسبت به خط فقر شهری داشته است. این سوژه می تواند نشان دهنده افزایش شدت فقر در این مناطق باشد.
نرخ تورم فقرا
از دیگر نتایج به دست آمده از این مطالعه، استخراج سبد مصرفی فقرا و محاسبه نرخ تورم فقرا است. منظور از تورم فقرا، رشد قیمت سبد مورد استفاده همه فقراست. یعنی سبد مصرفی خانوارهایی كه زیر خط فقر قرار دارند، استخراج شده و با عنایت به شاخص قیمت ها، رشد آن محاسبه شده است.
تحلیل نتایج و سفارش های سیاستی
بر اساس گزارش مركز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، محاسبه خط فقر بااینكه گام اول مطالعات درباب فقر و سیاست های فقرزدایی است، اما می تواند دلالت های قابل قبولی برای سیاستگذار به همراه داشته باشد. محاسبه خط فقر مناطق مختلف ایران در سال ۱۳۹۵ و برآورد آن برای سال های آتی و بویژه تابستان ۱۳۹۷ بعنوان آخرین برآورد از خط فقر، می تواند به سیاستگذاران در جهت رصد وضعیت فقرا كمك نماید.
نگاهی به خط فقر محاسبه شده در سال های مختلف نشان داده است كه خط فقر در نقاط مختلف كشور دارای تفاوت زیادی با یكدیگر است و از این رو سیاست های حمایتی از فقرا باز باید متناسب با شرایط هر منطقه در نظر گرفته شود. این سیاست های حمایتی بویژه در شرایط اخیر از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد. در ادامه به بعضی از دلالت های سیاستگذاری كه از نتایج این مطالعه به دست می آید، اشاره خواهد شد:
رشد ۲۲ تا ۲۵ درصدی خط فقر در تابستان
افزایش قابل توجه نرخ تورم در سال ۱۳۹۷ سبب شده تا خط فقر و همین طور هزینه سبد مصرفی فقرا افزایش یابد. خط فقر در بهار ۱۳۹۷ نسبت به بهار ۱۳۹۶ در مناطق مختلف كشور بین حدود ۹ تا ۱۱ درصد رشد داشته و این رشد برای تابستان ۱۳۹۷ نسبت به تابستان ۱۳۹۶ به حدود بین ۲۲ تا ۲۵ درصد رسیده است.
از طرف دیگر نكته قابل توجه آن است كه خط فقر در تابستان ۱۳۹۷ نسبت به بهار ۱۳۹۷ باز رشد قابل ملاحظه ای داشته، به صورتی كه برای مثال در شهرستان تهران، خط فقر در تابستان نسبت به بهار ۱۱ درصد و در بعضی دیگر از خوشه ها بیشتر از ۱۳ درصد رشد داشته است. این در شرایطی است كه طی این بازه زمانی به صورت معمول درآمد خانوار در بهترین حالت ثابت است یا حتی به واسطه از دست دادن شغل امكان دارد با كاهش باز مواجه شده باشد. بدین سبب با عنایت به رشد خط فقر و افزایش خط فقر درحالی كه درآمد خانوار ثابت است، می توان انتظار داشت كه درصد بیشتری از افراد جامعه به زیر خط فقر رفته باشند و نرخ فقر نسبت به رقم حدود ۱۵ درصدی در سال ۱۳۹۵، با افزایش مواجه شده باشد.
همچنین با عنایت به روند فزاینده شاخص عمومی قیمت ها، درحالی كه پیش بینی میگردد تا آخر سال ۱۳۹۷ نرخ تورم نقطه به نقطه به حدود بین ۴۰ تا ۵۰ درصد برسد، خط فقر در ماه های آینده مجدداً افزایش خواهد یافت و پیش بینی میگردد خانوارهای بیشتری به زیر خط فقر بروند.
در چنین شرایطی اجرای یك سیاست حمایتی هدفمند از اهمیت بالایی برخوردار می باشد چونكه محاسبات فوق تنها خط فقر مطلق را نشان داده است یعنی بیان كننده حداقل نیازهای اساسی جهت زندگی است و از این رو افزایش تعداد فقرا، دارای مخاطرات جدی خواهد بود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب