وزارت كار و بازار اشتغال در سال ۱۴۰۰
فعالیت تدریجی کسب و کارها در سایه کرونا
به گزارش ارتباط با مشتری سال ۱۴۰۰ در حالی شروع شد که بازار کار کشور همچنان تحت تأثیر تداوم انتشار کرونا قرار داشت؛ هرچند از شدت آن نسبت به سال ۱۳۹۹ کاسته شده بود و بخشی از واحدهای اقتصادی و صنوف تا حدودی از فشارهای اقتصادی ناشی از کرونا خارج شدند با این وجود آخر سال ۱۴۰۰ با رویدادهای قابل توجهی همچون تصویب افزایش ۵۷ درصدی حداقل دستمزد کارگران همراه بود.
به گزارش ارتباط با مشتری به نقل از ایسنا، سال ۱۴۰۰ از طرف مقام معظم رهبری با عنوان"تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها" نامگذاری شد. رهبر معظم انقلاب در ادامه شعار سال ۱۳۹۹ (جهش تولید) شعار سال ۱۴۰۰ را "تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها" اعلام و تاکید فرمودند که دولت فعلی و دولت آینده باید با حمایت های همه جانبه قانونی، دولتی و حکومتی از تولید و رفع موانع آن همت کنند جهش تولید به مدلول واقعی تحقق یابد.
بسیاری از فعالان کارگری و کارشناسان حوزه کار، حذف قوانین مخل کسب وکار، جلوگیری از واردات بی رویه، مقابله با پدیده قاچاق، پشتیبانی از تولید داخلی، اصلاح و بازبینی قوانین بانکی و گمرکی، بهبود فضای کسب وکار، احیای بنگاههای راکد، فعال کردن شهرک های صنعتی، ثبات نرخ ارز و کنترل تورم را همچون راهکارهای تحقق شعار سال مطرح نمودند.
سال ۱۴۰۰ همچنان با تداوم شیوع ویروس کرونا مواجه بودیم، خیلی از کسب وکارها نظیر هتل ها، رستوران ها، تالارها، مراکز اقامتی و گردشگری، زائرسراها، سینماها و باشگاه های ورزشی همچنان از این مساله تاثیر پذیرفتند و بیکاری نیروهای کار در این بخش ها و تعطیلی و توقف فعالیت این مشاغل تا ماهها ادامه داشت.
برابر اعلام معاونت اشتغال وزارت کار در دولت دوازدهم، ریزش حدود دو میلیون شغل در دوران کرونا صورت گرفت که با پرداخت تسهیلات حمایتی و تلاشهای صورت گرفته، بیش از یک میلیون نفر به چرخه کار برگشتند.
دولت سیاست حمایت از مشاغل و پرداخت وام بیمه بیکاری کرونا را همچون سال ۱۳۹۹ ادامه داد و پرداخت تسهیلات حمایتی، استمهال بدهی های بانکی، اعمال معافیت های مالیاتی و دیگر اقدامات حمایتی برای مساعدت با بنگاههای لطمه دیده متوقف نشد.
هرچند بگفته مقامات کارگری، خیلی از کارگران واحدهای لطمه دیده، کارگران روزمزد و ساختمانی از دریافت مقرری بیمه بیکاری محروم ماندند و بخش اعظمی از آنها نتوانستند به دلیلهای گوناگون وام کرونا را دریافت نمایند.
در سال قبل وزارت کار باتوجه به شیوع موج چهارم کرونا در ابتدای سال و لزوم رعایت دستورالعمل های بهداشتی، اعتبار پروانه کار شرکتهای متقاضی نیروی کار خارجی را تا اختتام خرداد ماه تمدید کرد. این اقدام پیرو دستور معاون اقتصادی رییس جمهور در خصوص تمدید خودکار اعتبار همه مجوزهای صادره از طرف دولت صورت گرفت.
در راستای سیاستهای فعال بازار کار، اجرای طرح های اشتغال کارورزی، یارانه دستمزد، آشنایی با محیط واقعی کار و طرح مشوق بیمه کارفرمایی در کنار طرح اشتغال پایدار روستایی و عشایری از طرف وزارت کار دنبال شد.
از دیگر رویدادهای سال قبل می توان به تصویب کمک هزینه مسکن کارگران اشاره نمود. تعیین دستمزد ۱۴۰۰ در ایام پایانی سال ۱۳۹۹ صورت گرفت اما مصوبه افزایش حق مسکن برای اجرائی شدن به تصویب هیات وزیران نیاز داشت از ین جهت، محمد شریعتمداری ـ وزیر وقت کار ـ با اختتام تعطیلات عید، درخواست افزایش کمک هزینه مسکن کارگران از مبلغ ماهانه ۳۰۰ هزار تومان به ۴۵۰ هزار تومان در سال ۱۴۰۰ را به هیات دولت ارائه کرد و سرانجام حق مسکن ۴۵۰ هزار تومانی کارگران در ۲۲ اردیبهشت ماه به تصویب هیات وزیران رسید.
سال گذشته موضوع راه اندازی ۱۰۰ هزار واحد مسکونی ارزان در جوار شهرکها و نواحی صنعتی کشور برای کارگران با اولویت کارگران تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی عنوان شد تا بوسیله ساخت این واحدها مشکلات رفت و آمد کارگران از شهرک ها و نواحی صنعتی به محل سکونت برطرف شود.
در سال ۱۴۰۰، انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری انجام شد و می توان اظهار داشت که اختتام و شروع فعالیت دو دولت را شاهد بودیم؛ شش ماه نخست سال با روزهای آخر عمر دولت دوازدهم گره خورد و نیمه دوم سال با استقرار دولت سیزدهم همراه بود.
با توجه به ماههای آخر فعالیت دولت دوازهم طبعا نمی توان اقدامات گسترده یا اجرای طرح ها و برنامه های جدید را از طرف وزارت کار متصور بود و کاندیداهای ریاست جمهوری تبلیغات و مناظرات انتخاباتی خودرا به تدریج آغاز نموده بودند.
بسیاری از فعالان کارگری با شروع تبلیغات کاندیداها، از دغدغه ها و مطالبات خود سخن گفته و از رییس دولت سیزدهم، تضمیمن امنیت شغلی کارگران و مشخص شدن تکلیف قراردادهای موقت، رسیدگی به مشکلات جامعه کارگری، بهبود وضع معیشت کارگران و بازنشستگان، پرداخت مطالبات سازمان تامین اجتماعی، پشتیبانی از کارفرمایان و بنگاههای تولیدی، ساماندهی و رسیدگی به قراردادهای کار، بهبود فضای کسب وکار، حل مساله اشتغال و بیکاری جوانان خصوصاً فارغ التحصیلان، توجه به مسکن کارگری و رفع تبعیض و فاصله طبقاتی را از رییس دولت جدید خواهان شدند.
خرداد ماه سال قبل کلیات طرح بیمه کارگران ساختمانی در مجلس شورای اسلامی با قید دو فوریت به تصویب رسید.
طرح بیمه کارگران ساختمانی طرحی بود که درباب تغییرات ماده ۵ قانون بیمه های اجتماعی کارگران ساختمانی در خصوص تغییر وضعیت منابع درآمدی سازمان تامین اجتماعی به مجلس ارائه شد. کلیات طرح مدتی بعد به سبب برخی ایرادات و نقصها به کمیسیون اجتماعی برگشت و به سبب در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری فرصت رسیدگی بیشتر پیدا نکرد.
مدیرکل نامنویسی و حساب های انفرادی سازمان تامین اجتماعی اواخر سال قبل اعلام نمود که طرح اصلاح قانون بیمه کارگران ساختمانی در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار دارد و امیدواریم در سال ۱۴۰۱ با تصویب این طرح گامی اصولی برای توسعه خدمات تامین اجتماعی به کارگران ساختمانی برداریم.
ثبت نام چهاردهمین جشنواره کارآفرینان برتر از دیگر رویدادهای سال قبل بود. این جشنواره همه ساله با هدف شناسایی، انتخاب و معرفی کارآفرینان در سراسر کشور برگزار و الگوهای برتر کارآفرینی به جامعه معرفی می شود.
از دیگر رویدادهای سال ۱۴۰۰، برگزاری نوزدهمین دوره مسابقات ملی مهارت بود که با حضور معاون اول رئیس جمهوری و بوسیله ارتباط وبیناری با مرکز تربیت مربی کرج شروع شد. نفرات برتر به مرحله بین المللی مسابقات جهانی مهارت صعود کردند که مهرماه ۱۴۰۱ به شانگ های چین اعزام می شوند.
تصویب سیاست های اجرائی تشویق و پشتیبانی از کارآفرینان پیشرو در هیات وزیران به پیشنهاد وزارت کار را باید از دیگر رویدادهای سال قبل دانست که زمینه اعطای تسهیلات صندوق توسعه ملی و حمایت های گمرکی و ضمانت نامه بین المللی به کارآفرینان از این طریق برقرار شد.
با ادامه شیوع کرونا، آمار تلفات نیروی انسانی در تابستان سال قبل صعودی شد و تا مرز ۷۰۰ نفر هم پیش رفت و متاسفانه عده خیلی از هموطنان جان خودرا از دست دادند. این مساله نگرانی از سلامت نیروهای کار شاغل در خیلی از مجموعه ها و ادارات همچون کارخانه ها را به دنبال داشت. هرچند که کارمندان دولت از مدتها قبل با مصوبه ستاد ملی کرونا فعالیت خودرا بوسیله دورکاری ادامه دادند اما خواسته مقامات کارگری، واکسیناسیون هر چه سریع تر کارگران خصوصاً کارگران مشاغل پرخطر و کارگران واحدهایی بود که بعنوان نیروی مولد کشور فعالیت خودرا در دوران کرونا تعطیل نکرده بودند.
با افزایش آمار جانباختگان کرونا، بخش خصوصی، اتاق تعاون و اتاق تجاری، آمادگی خودرا برای واردات واکسن اعلام نمودند و در کنار آن تلاش متخصصین داخلی برای به ثمر رساندن هرچه زودتر تولید انبوه واکسن کرونا جریان داشت تا سرانجام با روی کار آمدن دولت سیزدهم، آیت الله رئیسی، واردات واکسن را در اولویت قرار داد و بدین سان در کنار واکسن های تولیدی داخل، واکسن کرونا نیز در اختیار آحاد جامعه قرار گرفت و کار واکسیناسیون کارگران در کارخانه ها و واحدهای اقتصادی شروع شد.
در هفته تعاون سال گذشته، ۲۶۸ طرح تعاونی در زمینه های تولیدی، توزیعی و خدماتی با سرمایه گذاری ۳۳۸۷ میلیارد تومان اعتبار، عضویت ۱۴ هزار و ۳۴۹ نفر و اشتغالزایی ۷۰۰۰ نفر راه اندازی شد.
از جمله اقدامات صورت گرفته توسط وزارت تعاون در دولت دوازدهم می توان به ایجاد مراکز نوآوری و توسعه تعاون ایران (منتا) با هدف توسعه نوآوری و افزایش راندمان در تعاونی ها، ایجاد شفافیت با محوریت راه اندازی سامانه جامع هوشمند بخش تعاون بمنظور کاهش مدت زمان ثبت تعاونی ها، برگزاری الکترونیکی مجامع عمومی شرکت های تعاونی، راه اندازی اندیشکده تعاون، افزایش ۱۴ برابری بودجه شکل گیری و توانمند سازی تعاونی ها، اختصاص ۷۵۰۰ میلیارد تومان خط اعتباری بانک توسعه تعاون برای تعاونی های مسکن با اولویت مسکن کارگری، ایجاد خطوط اعتباری مختلف با نرخ ترجیحی برای تعاونی های دانش بنیان، جوانان و زنان، افزایش تحویل واحدهای تعاونی مسکن مهر از ۱۴ درصد به ۹۵ درصد، اجرای قانون ۲۰ درصد تخفیف در سهم کارفرما با همکاری معاونت اشتغال وزارتخانه و اختصاص تسهیلات صندوق کارآفرینی امید به تعاونی های فعال در زمینه مهار کرونا اشاره نمود.
شهریور ماه ۱۴۰۰، حجت الله عبدالملکی بعد از کسب رأی اعتماد از مجلس، سکان اداره وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را بر عهده گرفت.
وی به فاصله کوتاهی اجرای الگوی زیست بوم ملی اشتغال را بعنوان چشم انداز اشتغال وزارتخانه متبوع خود نام برد و از هدف گذاری ایجاد یک میلیون و ۸۵۰ هزار فرصت شغلی تا آخر سال ۱۴۰۱ آگاهی داد.
این میزان اشتغال با همکاری بخش خصوصی برنامه ریزی شده که از نیمه دوم سال ۱۴۰۰ تا اختتام ۱۴۰۱ را شامل می شود و دولت برای تحقق برنامه اشتغال میلیونی طی چهار سال از ظرفیت بخش خصوصی استفاده خواهدنمود.
زیست بوم ملی اشتغال از فارغ التحصیلان دانشگاهی تا کارگر ساده را دربر می گیرد و مهارت در آن بعنوان شاه کلید اجرای برنامه نقش اساسی دارد.
یکی از اقدامات مهم و موثر وزارت کار، ماهانه شدن جلسات شورای عالی کار بوده تا از این طریق مطالبات و مشکلات جامعه کار و تولید پیگیری و حل و فصل شود. برگزاری منظم و مستمر جلسات شورای عالی کار همچون خواسته های جامعه کارگری بود.
از دیگر اقدامات مهم وزارت کار در دولت سیزدهم، کاهش زمان صدور مجوزهای کسب و کار بود که این اقدام در ابتدا با صدور مجوز تاسیس آموزشگاههای آزاد فنی و حرفه ای در سه روز شروع شد و با کاهش زمان صدور مجوز مشاغل خانگی تایید محور و ثبت محور ادامه یافت.
فساد ستیزی، شفاف سازی دخل و خرج های سازمان تامین اجتماعی، تقویت دستمزد و پشتیبانی از کارفرمایان با برنامه مهار تورم و بهبود فضای کسب وکار، تقویت معیشت کارگران و بازنشستگان، امضای تفاهم نامه ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی برای کارگران و بازنشستگان و ارسال بخشنامه تبصره ۲ ماده ۱۴۹ قانون کار به هیات وزیران با هدف تعیین تکلیف مسکن کارگران از دیگر برنامه ها و اقدامات صورت گرفته در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از زمان شروع فعالیت بوده است.
در حوزه معاونت روابط کار، یکی از اقدامات مهمی که صورت گرفت اجرای مقاوله نامه بازرسی سازمان بین المللی کار بود که کشور ما به آن پیوسته است.
لایحه تصویب مقاوله نامه بازرسی کار از طرف دولت قبل به مجلس ارسال و تصویب گردید. موضوع اصلی مقاوله نامه، تقویت نظام بازرسی کار در کشورهای عضو سازمان بین المللی کار است که خوشبختانه مفاد آن در قوانین کار ایران موجود است و با ساختار قوانین حوزه بازرسی ایران مطابقت دارد.
کاهش تعداد مقرری بگیران بیمه بیکاری، کاهش تعداد کارگران دارای مشکل در واحدهای اقتصادی، اجرای طرح طبقه بندی مشاغل، افزایش تاسیس تشکل های کارگری و کارفرمایی، گسترش و انجام بازرسی های ویژه و ضربتی کار از کارگاهها، تکمیل سامانه جامع روابط کار، تدوین پیش نویس بخشنامه اجرای مقاوله نامه ایمنی و بهداشت شغلی و راه اندازی سامانه پایش کار با هدف صیانت از نیروی کار و شناسایی و حل مشکل بنگاههای اقتصادی از دیگر اقدامات انجام شده است.
در حوزه معاونت اشتغال، تصویب برنامه ملی تقویت کسب وکار، معیشت مرزنشینان و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق مرزی توسط هیات وزیران، یکی از با اهمیت ترین اقدامات صورت گرفته است.
این مصوبه به پیشنهاد ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در هیات دولت مطرح شده بود و سازماندهی زیرساختها در زمینه بازارچه های مرزی، تسهیل مجوزها و صادرات از مناطق مرزی، تقویت ظرفیتهای مناطق مرزنشین در زمینه صادرات و گسترش پایانه های صادراتی همچون مزایای آن بشمار می رود.
شناسایی و شناسنامه دار کردن ۴۰۰ هزار کارآفرین در کشور، صدور ۵۳ هزار فقره مجوز مشاغل خانگی با اشتغالزایی بیش از ۴۳ هزار نفر، ایجاد سامانه جامع کاریابی ها با هدف معرفی و اتصال کارجویان و کارفرمایان به یکدیگر، راه اندازی سامانه جامع اشتغال ایرانیان، روزآمدسازی سامانه ملی رصد اشتغال، شناسایی کاریابی های غیرمجاز، اجرای طرح توسعه مشاغل خانگی در ۳۱ استان، صدور و تمدید گواهینامه شغلی برای کارگران ایرانی شاغل در خارج، طراحی و اجرای اطلس الگوهای اشتغال کشور، مانع زدایی از مشاغل خانگی و تسریع و تسهیل گری در صدور مجوزهای برای رشته های ثبت محور بوسیله صدور آنی مجوز و برای رشته های تایید محور بوسیله صدور سه روزه مجوز را می توان از با اهمیت ترین برنامه ها و اقدامات صورت گرفته در معاونت اشتغال وزارت کار نام برد.
در حوزه معاونت تعاون، ایجاد بیش از ۱۲۴۰ شرکت تعاونی با اشتغالزایی ۲۸ هزار نفر، تقویت تعاونی های سهامی عدالت و پیگیری واگذاری سهام به جاماندگان، اصلاح قوانین بخش تعاون در کمیسیون اقتصادی مجلس، ایجاد مراکز نوآوری و توسعه تعاون جدید (منتا)، تشکیل کارگروه رفع موانع اعتباری تعاونی ها و شناسایی بیش از ۱۵۰۰ تعاونی دارای مشکل، پیگیری مطالبات چندین ساله پرسنل شاغل در تعاونی های سهام عدالت و پرداخت ۷۵ درصد حقوق و مزایای معوق، مشارکت در اجرای قانون جهش تولید مسکن و پیگیری تحویل و بهره برداری از واحدهای باقی مانده مسکن مهر در زمینه تعاون، افتتاح ۱۰۲ طرح تعاونی در دهه مبارک فجر، جذب حدود ۱۵ میلیارد تومان مشوق بیمه ای از محل تبصره ۱۸ قانون بودجه سنواتی کشور و ارائه طرح مردمی سازی سرخابی ها با رویکرد واگذاری سهام دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در قالب تعاونی های سهامی عام از اهم اقدامات صورت گرفته بشمار می رود.
در حوزه مهارت، از اهم اقدامات سازمان آموزش فنی و حرفه ای در شش ماهه دوم سال و با استقرار دولت سیزدهم می توان به شناسایی و معرفی بیش از ۴۷۲ فرصت شغلی مهارت محور کم سرمایه بر، کاهش زمان صدور مجوز تاسیس آموزشگاههای آزاد فنی و حرفه ای، تدوین ۶۰۰ استاندارد شایستگی و ارزشیابی مبتنی بر چارچوب صلاحیت حرفه ای، تهیه طرح مهارت آموزی هیبریدی دانشجویان، صدور گواهینامه مهارت برای بیش از ۴۹۹ هزار نفر از کارجویان، کارآموزان، شاغلین صنایع و صنوف و متقاضیان آزاد، کاهش زمان صدورمجوز پروانه تاسیس آموزشگاههای آزاد از ۸ ماه به ۳ روز و کاهش زمان صدور گواهینامه مهارتی از ۴۵ روز به ۷ روز اشاره نمود.
رأی هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباب پرداخت پاداش نوروزی (عیدی) کارگران مشمول قانون کار شاغل در دستگاه های اجرائی مطابق مصوبه شورای عالی کار، از دیگر خبرهایی بود که در روزهای آخر سال منتشر شد.
با رأی هیات عمومی دیوان عدالت اداری و پذیرش درخواست اعمال ماده ۹۱، قرار شد پاداش نوروزی کارگران مشمول قانون کار و شاغل در دستگاه های اجرائی، مطابق مصوبه شورای عالی کار پرداخت گردد که از طرف بیشتر فعالان کارگری به عیدی دیوان عدالت اداری به کارگران تعبیر شد.
مهمترین رویداد سال ۱۴۰۰ در زمینه کارگری، تعیین حداقل دستمزد کارگران بود که برخلاف تصور و تجربه سنوات گذشته، با برنامه ریزی و پیگیری مستمر معاونت روابط کار وزارتخانه، جلسات زودتر از اختتام سال به نتیجه رسید. شورای عالی کار بعد از ۱۵ ساعت چانه زنی و مذاکره فشرده میان نمایندگان کارگری و کارفرمایی، با افزایش ۵۷.۴ درصدی حداقل دستمزد ۱۴۰۱ موافقت نمود و مبلغ بن خواربار و حق مسکن کارگران را نیز افزایش داد. این تصویب در سایه همراهی و همدلی نمایندگان کارفرمایی، کارگری و دولت رقم خورد و رضایت نسبی جامعه کارگری را فراهم نمود و قدرت خرید از دست رفته به خانوارهای کارگری را تا حدودی بازگرداند.
به گزارش ارتباط با مشتری به نقل از ایسنا، با تصویب افزایش ۵۷.۴ درصدی حداقل دستمزد شاید دریافتی کارگران به نسبت سال قبل اندکی تقویت شد ولی نباید فراموش کرد که کماکان با رقم ۹ میلیون تومانی هزینه سبد معیشت خانوارهای کارگری فاصله زیادی دارد. دستمزد ۱۴۰۱ بالاتر از نرخ تورم تصویب گردید تا به اذعان کارشناسان ضمن بهبود وضعیت معیشت خانوارهای کارگری، نویدبخش روزهای رونق بنگاه های اقتصادی در سال جدید و ادامه کار و تلاش کارگران در خطوط تولید باشد.
منبع: hcrm.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب