سلسله یادداشت های تبیین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
مؤلفه های نظام اقتصادی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
به گزارش ارتباط با مشتری استاد دانشگاه علامه طباطبایی اظهار داشت: اگر اقتصاد جامعه یا اقتصاد خانواده گرفتار مشکل باشد و مردم در تنگدستی و محرومیت اقتصادی به سر ببرند، عمل به باورهای اعتقادی و رفتارهای اخلاقی مبتلا به اختلال خواهد شد.
به گزارش ارتباط با مشتری به نقل از ایسنا، دکتر سید مهدی زریباف در یادداشتی، نوشت: «رشد و پیشرفت و قدرت هر کشوری به قدرت اقتصادی آن بستگی دارد و امروز رشد اقتصادی یکی از مهم ترین نشانه های ترقی و توسعه یافتگی هر کشوری شمرده می شود. اهمیت مسائل اقتصادی بر کسی پوشیده نیست و این مساله برای همه مردم ملموس است.
انسان به حسب آفرینش و غریزه خود به اسباب معاش و لوازم مادی زندگی از قبیل خوراک، پوشاک، مسکن، بهداشت و نظایر آنها نیازمند است و بدون آنها نمی تواند در هیچ قسمتی از زندگی گام بردارد، پس بصورت طبیعی در تامین آنها تلاش وافر انجام می دهد.
اگر اقتصاد جامعه یا اقتصاد خانواده گرفتار مشکل باشد و مردم در تنگدستی و محرومیت اقتصادی به سر ببرند، عمل به باورهای اعتقادی و رفتارهای اخلاقی مبتلا به اختلال خواهد شد.
سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در بخش ها مختلف خود (مبانی، افق و تدابیر) اقتصاد را به عنوان یکی از ارکان اصلی پیشرفت کشور معرفی نموده است. بطور مثال در بخش افق در موضوع اقتصاد پیش بینی شده است که ایران تا سال ۱۴۵۰ از اقتصادی دانش محور و خودبنیان بر پایه عقلانیت، عدالت و معنویت اسلامی برخوردار و یکی از ده قدرت اقتصادی بزرگ جهان است.
همچنین در تدابیر مختلفی مسئله اقتصاد و لزوم اصلاح ساختارهای اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است که به عنوان مثال می¬توان از بعضی تدابیر یاد نمود.
با عنایت به مقدمه فوق تبیین مولفه ها اقتصادی الگو به عنوان یکی از نیازهای اجرائی الگو امری لازم است و هدف از این یادداشت تبیین موجزی از «مؤلفه های» نظام اقتصادی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت است.
مبنای نظری پیشرفت «عدالت ولایی» است و «توازن حق مدار» منطق مستخرج از این نظریه می باشد.
تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، در سطوح مختلفی امکان پذیر است و برای حرکت از وضع ایده آل تا اقدام و عمل حداقل چهار سطح قابل تصور است:
الف) توازن در نظام مطلوب
ب) توازن در نظام حقوقی
ج) توازن در نظام تنظیم و تصمیم
د) توازن در منظومه مسائل اقتصادی
این چهار سطح تبیین کننده حرکت از مبانی به نهادهای اجتماعی است که می تواند راهنمای سیاست گذاران و تصمیم گیران نظام قرار بگیرد.
نتیجه این مباحث، روشن شدن مؤلفه های الگوی پیشرفت است. در سطح نظام مطلوب، نظام اقتصادی عادلانه در قالب رشد متوازن تعریف گردید و مؤلفه های آن شناسایی شد که عبارتند از «احیاء»، «انصاف»، «کفاف» و «قوام».
در سطح نظام حقوقی اقتصادی، سند قانون اساسی به عنوان منشور و میثاق ملی به عنوان محور اصلی نظام حقوقی در نظر گرفته شد و مؤلفه های نظام اقتصادی قانون اساسی مبتنی بر عدالت اجتماعی استخراج گردید که عبارت اند از «توزیع»، «دولت» و «تولید».
در سطح سوم یعنی «نظام تنظیم و تصمیم» دو سند مصوب و قانونی کشور یعنی سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی و نیز سند سیاست های کلی برنامه پنجم توسعه مورد تحلیل محتوایی قرار گرفت.
مؤلفه های نظام اقتصادی این دو سند مبتنی بر عدالت، استخراج گردید که عبارت اند از «مردم محوری»، «درون زایی»، «فرهنگ جهادی»، «دانش بنیانی» و «برون گرایی».
در ادامه برخی مسائل اقتصاد ایران به عنوان ظرف تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و مظهر ایرانی بودن الگو، در نظر گرفته شد. ملاک دست یابی به این چالش ها برمبنای نظریه عدالت، شناخت «عدم توازن ها» است. عدم توازن های اساسی و اولویت دار اقتصاد ایران برمبنای روش مصاحبه باز، در سه محور دسته بندی شد: پول و بانک، نفت و درآمدهای نفتی، و نیز زمین و مسکن.
در نهایت وضعیت اقتصاد ایران بر طبق این مؤلفه ها و در عرض سطوح چهارگانه ارزیابی و لطمه شناسی و راهکارهایی نیز در سطح اقدام و عمل ارائه گردید.
یافته های پژوهش نشاندهنده آنست که مؤلفه های الگو در حقیقت معیارهایی برای فهم بهتر یا ارزیابی عملکردها در سطوح مختلف هستند.
به بیان دیگر، مؤلفه هایی که نام بردیم همیشه نقش واسط میان اصول و مبانی و مفروضات از یک سو و تشخیص و تمیز مصادیق از طرف دیگر را دارند و با استناد به آنها می توان به صحت و درستی ادعاهای علمی و عینی اعتبار بخشید.
مؤلفه های نظام اقتصادی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت که در بالا یاد شد، عبارت اند از: معیارهای موضوعه ای که اولاً متخذ از مبانی و ارکان الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت هستند و ثانیاً فاصله نظام مطلوب تا وضع موجود را با کمک منطق توازن حق مدار، ترسیم می کنند.
در واقع، مؤلفه های نظام اقتصادی الگو، گام های ظهور مبنای نظری الگو در نهادهای اجتماعی و تاریخی کشور هستند که در سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت مورد توجه قرار گرفته اند.
این یادداشت با راهنمایی حجت الاسلام دکتر محمود عیسوی و به قلم دکتر سید مهدی زریباف در دانشگاه علامه طباطبائی تالیف شد و در یازدهمین کنفرانس مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در سال ۱۴۰۱ به عنوان رساله برتر مورد تقدیر قرار گرفت.»
منبع: hcrm.ir
این مطلب ارتباط با مشتری را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب